Bruksizm – przyczyny, skutki i leczenie 

Bruksizm to zaburzenie parafunkcyjne objawiające się nadmiernym zaciskaniem zębów oraz ich zgrzytaniem. Wyróżnia się dwa główne rodzaje bruksizmu:

• Bruksizm dzienny – związany ze świadomym zwiększeniem aktywności mięśni żucia w ciągu dnia, objawia się ciągłym lub powtarzającym się kontakcie zębów,  napinaniu i zaciskaniu mięśni żwaczy.
• Bruksizm nocny – objawia się nieświadomym zgrzytaniem zębów podczas snu, najczęściej występuje podczas fazy REM snu i jest klasyfikowany jako zaburzenie ruchowe snu.

Szacuje się, że około 10% populacji dorosłych cierpi na bruksizm nocny, a znaczna część pacjentów nie jest świadoma jego występowania, dopóki nie pojawią się poważniejsze skutki zdrowotne.

• ścieranie szkliwa i uszkodzenia zębów,
• ból szczęki, żuchwy oraz stawów skroniowo-żuchwowych,
• napięciowe bóle głowy,
• nadwrażliwość zębów na zimno i ciepło,
• szumy uszne oraz ból ucha,
• poranne uczucie zmęczenia w okolicy twarzy.

Nie ma jednej, jasno określonej przyczyny bruksizmu. Zaburzenie ma charakter wieloczynnikowy, do kluczowych czynników ryzyka należą:

• • Stres i zaburzenia psychiczne – osoby doświadczające przewlekłego stresu są ponad 2 razy bardziej narażone na bruksizm 
  • Genetyka – rodzinne predyspozycje zwiększają ryzyko wystąpienia bruksizmu
  • Wady zgryzu – nieprawidłowy rozwój jamy ustnej, w szczególności tyłozgryz czy zgryz głęboki, gdzie nierówny rozkład sił skutkuje nieprawidłową stymulacją i przerostem mięśni

• Problemy neurologiczne – niektóre schorzenia, takie jak choroba Parkinsona, mogą być związane z bruksizmem.

Bruksizm może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak:

• Zniszczenie szkliwa i ścieranie zębów – bruksizm powoduje patologiczne starcie powierzchni zębów, co może prowadzić do nadwrażliwości i potrzeby leczenia protetycznego.
• Zaniku kości w szczęce lub żuchwie –  w niektórych przypadkach może w przyszłości uniemożliwić leczenie implantacyjne.  
• Bóle głowy i mięśniowe – nadmierna aktywność mięśni żwaczy może wywoływać napięciowe bóle głowy oraz bóle twarzoczaszki.
• Dysfunkcje stawu skroniowo-żuchwowego (TMD) – Przerost i nieprawidłowa funkcja żwaczy może skutkować zaburzeniami stawów skroniowo-żuchwowych, objawiających się bólem.

W klinice Ortognatyka dr Jagielak podchodzimy do leczenia bruksizmu interdyscyplinarnie, łącząc wiedzę i doświadczenie specjalistów z różnych dziedzin. 

Nasz zespół składa się z chirurgów szczękowo-twarzowych, ortodontów, protetyków, techników dentystycznych oraz fizjoterapeutów specjalizujących się w terapii stawu skroniowo-żuchwowego, którzy wspólnie opracowują spersonalizowane plany leczenia dostosowane do potrzeb każdego pacjenta.

Dzięki nowoczesnym metodom diagnostycznym jesteśmy w stanie określić przyczyny bruksizmu i dobrać skuteczne metody terapii – od szyn relaksacyjnych i leczenia ortodontycznego, toksynę botulinową , po zaawansowane zabiegi chirurgiczne . Współpraca umożliwia skuteczne rozluźnienie napiętych mięśni twarzy i poprawę funkcji stawu skroniowo-żuchwowego.

Leczenie może obejmować: 

• Szyny okluzyjne – stosowane głównie w celu ochrony zębów przed ścieraniem.
• Farmakoterapia – w niektórych przypadkach stosuje się leki przeciwlękowe, miorelaksanty lub toksynę botulinową (botoks) w celu zmniejszenia napięcia mięśniowego. 
• Leczenie ortodontyczne – w przypadku wad zgryzu może być konieczne leczenie aparatem ortodontycznym.
• Terapia behawioralna – programy redukcji stresu (np. techniki relaksacyjne, mindfulness) mogą być skuteczne w leczeniu bruksizmu dziennego.
• Fizjoterapia  – terapia manualna, ćwiczenia mięśniowe oraz techniki relaksacyjne mogą pomóc w redukcji objawów.
• Modyfikacja stylu życia – ograniczenie kofeiny, alkoholu i palenia tytoniu może przyczynić się do zmniejszenia objawów.

W niektórych przypadkach bruksizm może być związany z poważnymi wadami zgryzu, wymagającymi interwencji chirurgicznej.

Kiedy warto rozważyć operację?

• Gdy bruksizm jest wynikiem nieprawidłowej budowy szczęki.
• Przy znacznych problemach ze stawem skroniowo-żuchwowym.
• W przypadkach, gdy inne metody leczenia nie przynoszą rezultatów.

Bruksizm to poważne zaburzenie, które może prowadzić do licznych konsekwencji zdrowotnych. Jego etiologia jest złożona i obejmuje czynniki genetyczne, neurologiczne oraz środowiskowe. 

Najnowsze badania potwierdzają silny związek między stresem, a bruksizmem, co wskazuje na konieczność stosowania wieloaspektowego podejścia w diagnostyce i terapii. Właściwa diagnostyka oraz indywidualnie dobrane metody leczenia mogą znacząco poprawić komfort życia pacjentów.

Naszym celem jest nie tylko eliminacja objawów, ale także długoterminowe zapobieganie problemom związanym z bruksizmem. Wspólnie zadbamy o Twoje zdrowie i komfort życia.

Zapraszamy na konsultację – skorzystaj z kompleksowego podejścia i nowoczesnych metod leczenia.