Na czym polega osteotomia szczęki i żuchwy? Wyjaśniamy krok po kroku

Chirurgia szczękowo-twarzowa jest dziedziną medycyny, która nie tylko poprawia zdrowie pacjentów, ale również wpływa na ich jakość życia i samoocenę. Jednym z kluczowych zabiegów w tej specjalizacji jest osteotomia szczęki i żuchwy, czyli operacyjna korekta struktur kostnych w obrębie twarzy. Ten artykuł pomoże zrozumieć, czym jest ten zabieg, kiedy jest wskazany i jak przebiega krok po kroku.

Osteotomia szczęki i żuchwy to zabieg chirurgiczny, który polega na korekcji położenia kości szczęki lub żuchwy w celu poprawy funkcji zgryzu oraz estetyki twarzy. Zabieg ten jest częścią chirurgii ortognatycznej, która koncentruje się na leczeniu deformacji i wad wrodzonych układu kostnego w obrębie czaszki i twarzy.

Głównym celem osteotomii jest poprawa funkcji żucia, mowy oraz oddychania. Dodatkowym efektem może być poprawa wyglądu twarzy, co często ma duże znaczenie dla pacjentów z poważnymi wadami zgryzu lub asymetrią.

Zabieg ten jest zwykle zalecany w przypadku:

• Poważnych wad zgryzu, takich jak zgryz otwarty, zgryz głęboki czy tyłozgryz.
• Asymetrii twarzy wynikającej z nieprawidłowego rozwoju szczęki lub żuchwy.
• Zaburzeń funkcjonalnych, takich jak problemy z żuciem, mówieniem lub oddychaniem.
• Przygotowania do zaawansowanego leczenia ortodontycznego, gdy same aparaty nie wystarczają do korekcji wad.
• Deformacji pourazowych lub wrodzonych, które wpływają na strukturę czaszki i twarzy.

Chirurgia ortognatyczna jest szczególnie skuteczna w przypadkach, gdy inne metody leczenia nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.

Osteotomia może być dostosowana do konkretnej klasy szkieletowej wady zgryzu pacjenta. Wyróżniamy trzy główne rodzaje tego zabiegu:

1. Osteotomia szczęki – stosowana przy wadach klasy II, klasy III, asymetriach, gdzie górna szczęka jest nadmiernie rozwinięta w stosunku do żuchwy. Korekta jej położenia pozwala na uzyskanie harmonijnych proporcji twarzy i poprawę funkcji zgryzu.

1. Osteotomia żuchwy – wykonywana przy wadach klasy II , klasy III , asymetriach,  gdy żuchwa jest wysunięta lub cofnięta względem szczęki lub ustawiona asymetrycznie. Zabieg umożliwia prawidłowe spozycjonowanie żuchwy i przywrócenie prawidłowego ustawienia zgryzu.

1. Zabieg dwuszczękowy – dedykowany pacjentom z bardziej złożonymi wadami, wymagającymi jednoczesnej korekty szczęki i żuchwy. Ten typ operacji jest stosowany, gdy występują wady mieszane, które wpływają zarówno na funkcję, jak i estetykę całej twarzy.

Każdy z tych zabiegów jest precyzyjnie planowany w oparciu o indywidualne potrzeby pacjenta oraz wyniki diagnostyki obrazowej.

Przygotowanie do osteotomii szczęki i żuchwy jest procesem złożonym, wymagającym współpracy zespołu specjalistów, w tym chirurga szczękowo-twarzowego i ortodonty. Proces ten obejmuje kilka etapów:

1. Badanie fizykalne Pacjenta.
2. Zebranie dokładnego wywiadu medycznego.
3. Diagnostyka:
   • Wykonanie zdjęć rentgenowskich (np. panoramicznych, tomografii komputerowej) oraz niezbędnych badań.
   • Analiza modeli gipsowych lub cyfrowych szczęki i żuchwy.
4. Leczenie ortodontyczne:
   • Założenie aparatu ortodontycznego, który przygotuje zgryz do operacji.
   • Proces ten może trwać od kilku miesięcy do kilkunastu, w zależności od stopnia skomplikowania wady.
5. Konsultacje medyczne:
   • Ocena stanu zdrowia ogólnego pacjenta.
   • Omówienie szczegółów operacji, ryzyka i oczekiwanych rezultatów.

Osteotomia to zaawansowany zabieg chirurgiczny wykonywany w znieczuleniu ogólnym. Można wyróżnić kilka kluczowych etapów operacji:

1. Znieczulenie:
   • Pacjent zostaje wprowadzony w stan znieczulenia ogólnego, aby zapewnić komfort i bezbolesność podczas zabiegu.
2. Dostęp chirurgiczny:
   • Cięcia wykonywane są wewnątrz jamy ustnej, co eliminuje widoczne blizny na twarzy.
3. Korekcja kości:
   • Chirurg przemieszcza fragmenty kości szczęki lub żuchwy w odpowiednie położenie, aby uzyskać prawidłowe warunki szczękowo-zgryzowe. Następnie przechodzi do tzw. osteosyntezy, celem ustabilizowania nowej pozycji kości z użyciem płytek tytanowych i  śrub.
4. Zamykanie cięć:
   • Na koniec rana zostaje zszyta, a pacjent jest przenoszony na salę pooperacyjną.

Cała operacja trwa zazwyczaj od 3 do 7 godzin, w zależności od stopnia skomplikowania przypadku.

Okres rekonwalescencji po zabiegu chirurgicznym szczękowym jest kluczowy dla uzyskania dobrych rezultatów. Ważne aspekty to:

• Czas gojenia:
  • Pełne gojenie kości trwa zwykle od 6 do 12 tygodni.
• Dieta:
  • W pierwszych 2-3 tygodniach zalecana jest dieta płynna i miękka, aby nie obciążać struktur kostnych.
• Opieka medyczna:
  • Regularne wizyty kontrolne u chirurga.
  • Ścisła współpraca z ortodontą w celu kontynuacji leczenia.
  • Ewentualna współpraca z fizjoterapeutą.

Możliwe powikłania, takie jak obrzęk, drętwienie w obszarze twarzy czy trudności w mowie, zazwyczaj ustępują w miarę postępu procesu gojenia.

Efekty osteotomii są widoczne zarówno w poprawie funkcjonalności zgryzu, jak i w estetyce twarzy. Pacjenci zgłaszają również  poprawę samooceny i komfortu życia. Dzięki zaawansowanej technologii i precyzji chirurgów możliwe jest uzyskanie trwałych i satysfakcjonujących rezultatów.

Jeśli rozważasz osteotomię lub masz pytania dotyczące tego zabiegu, skontaktuj się z naszą kliniką. Nasz zespół ekspertów z przyjemnością odpowie na Twoje pytania i pomoże Ci podjąć najlepszą decyzję dla Twojego zdrowia i komfortu.